Ζώντας στην τρίτη ηλικία.

Ο άνθρωπος γερνώντας χάνει την ομορφιά, τη δύναμη, ακόμα και τη διάθεση του για ζωή. Μπαίνει σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής που ελάχιστα μπορεί να αποδεχτεί και που γίνεται γι' αυτόν ένα τεράστιο πρόβλημα. Όμως η άρνηση της αποδοχής των γηρατειών επισπεύδει τα διάφορα προβλήματα, τη στιγμή που ο άνθρωπος είναι ώριμος να παίξει έναν σημαντικότερο ρόλο στο θέατρο της ζωής.

Οι Γάλλοι ονομάζουν το φθινόπωρο "τρίτη ηλικία" τονίζοντας έτσι ότι η τρίτη ηλικία δεν είναι λιγότερο σημαντική για τον άνθρωπο από ό,τι είναι τα νιάτα ή η μέση ηλικία. Αν και δεν είναι δυνατό να αποτρέψει κανείς τα γηρατειά, σίγουρα όμως μπορεί να τα παραμερίζει από τη σκέψη του. Το πιο σημαντικό είναι ότι μερικά από τα προβλήματα που συνοδεύουν την τρίτη ηλικία μπορούν να αποφευχθούν τελείως. Αλλά αυτό σίγουρα χρειάζεται πραγματική δύναμη.

Λίγο πριν το θάνατό του ο Σοβιετικός συγγραφέας Ηλίας Έρενμπουργκ έγραψε : "Έχω μάθει να ζω τη ζωή ενός γέρου ανθρώπου εδώ και δεκαπέντε περίπου χρόνια. Νόμιζα ότι η επιθυμία θα εξασθένιζε μαζί με την παρακμή του σώματος. Μετά, άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι το σώμα γερνάει πριν από την ψυχή, και ότι ο καθένας πρέπει να μάθει να ζει τη ζωή ενός γέρου ανθρώπου. Και αν και είναι δύσκολο να μάθει κανείς να ζει στα γηρατειά, παρ' όλα αυτά είναι απαραίτητο. Η μακροζωία είναι χρήσιμη μόνο στην περίπτωση που δεν γίνεσαι βάρος στους γύρω σου. Αλλιώς η ίδια η ζωή γίνεται βάρος".

Το εύθραυστο νευρικό σύστημα ενός γέρου ανθρώπου τον κάνει υπερβολικά ευαίσθητο. Σ' αυτήν την ηλικία κανείς έχει δυσκολίες να προσαρμόσει τον εαυτό του σε κοινωνικές καταστάσεις που αλλάζουν, νιώθοντας άσχημα ακόμα και με ευχάριστα γεγονότα. Όλα του φαίνονται ξένα, άβολα, ενοχλητικά. Οι πιο ασήμαντες δυσκολίες και οι παραμικρές αναποδιές προκαλούν στον γέρο άνθρωπο μελαγχολία και αποθάρρυνση.

Καθώς κυλάει ο καιρός, χρόνο με το χρόνο, ένας μεγάλος άνθρωπος χάνει συνέχεια τους φίλους του και σπάνια αποκτά καινούριους. Ένας άνθρωπος στα νιάτα του είχε ευχάριστο χαρακτήρα, γίνεται μεγαλώνοντας εριστικός και ευέξαπτος. Γκρινιάζει και κατηγορεί τον καθένα ακόμα και για τα πιο ασήμαντα πράγματα. Και οι άνθρωποι γύρω του υποφέρουν από τις κάθε είδους παραξενιές και καχυποψίες.

Πρέπει άραγε να ειπωθεί το πόσο ζωτικό είναι για έναν υπερήλικα να υπερνικήσει την μη αποδοχή του καινούργιου, να δει τα πράγματα από μια καινούρια φιλοσοφική σκοπιά, να αποφύγει να δημιουργεί προβλήματα με μικρολεπτομέρειες, και, αν είναι δυνατό να παίρνει μια χιουμοριστική στάση απέναντι στα διάφορα μπερδέματα της ζωής ; "Αν θέλεις να είσαι υγιής, διώξε όλες τις ανησυχίες μακριά από το μυαλό σου", λέει μια ρώσικη συμβουλή. Και σύμφωνα με τους ψυχολόγους, δεν είναι ποτέ πολύ αργά να απαλλαχθεί κανείς από δυσάρεστα χαρακτηριστικά ακόμα και όταν βρίσκεται πια σε μεγάλη ηλικία. Το πιο σημαντικό είναι κανείς να βγάλει την ιδέα από το μυαλό του ότι είναι άχρηστος.

Η καλύτερη θεραπεία για τις δυσάρεστες σκέψεις είναι μια ευχάριστη απασχόληση και ένα ενδιαφέρον για τους άλλους, ιδιαίτερα γι' αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια και ευσπλαχνία. Όμως υπάρχουν μεγάλοι άνθρωποι που σκόπιμα αποφεύγουν τις "περιττές" ενασχολήσεις, τα "περιττά" προβλήματα και τις συναισθηματικές περιπλοκές, γιατί πιστεύουν ότι είναι επικίνδυνα για την υγεία. Το μόνο που τους απασχολεί είναι πως να αποφύγουν τις παραπάνω υποχρεώσεις και να προσκολληθούν στην αναλλοίωτη ρουτίνα της καθημερινής ζωής. Παραδόξως είναι αυτά τα άτομα που τείνουν περισσότερο να αναπτύξουν νευρώσεις μέσα στην "περήφανη" απομόνωσή τους.

Τα αρνητικά συναισθήματα συνοδεύονται από ελευθέρωση αδρεναλίνης. Υπάρχει μάλιστα και ο όρος "αδρεναλιδικό άγχος". Αυτή η ορμόνη του "άγχους και της κατάθλιψης" αυξάνεται με την αδράνεια, ή εξουδετερώνεται όταν ο άνθρωπος ασκείται και κινεί το σώμα του. Ωστόσο, καθώς ο άνθρωπος περνά από τη μια ηλικία στην άλλη, το σώμα αρχίζει όλο και περισσότερο να ψάχνει για "ξεκούραση". Με το πέρασμα των χρόνων ο άνθρωπος υποβάλλει στον εαυτό του καινούριους περιορισμούς: μην τρέχεις, μην περπατάς γρήγορα, μην σηκώνεις βάρη. Αλίμονο όμως, αντί αυτοί οι περιορισμοί να κάνουν τα γηρατειά να αργήσουν, τα φέρνουν τελικά πιο γρήγορα. Το σώμα εξασθενεί. Κανένας κηφήνας δεν έχει ζήσει τόσο ώστε να αντιμετωπίσει τα πραγματικά γηρατειά. Το ζήτημα είναι μια σύνθετη διαδικασία. Το σώμα δεν "εξασθενεί" από μόνο του, αλλά συνεχώς προσαρμόζεται και ανακτά την ισορροπία του. Αυτός είναι ο λόγος που κάθε σώμα που δεν δουλεύει, καταδικάζεται σταδιακά στον εκφυλισμό και το θάνατο. Η ατροφία προέρχεται πάντα από την αδράνεια.

Ο Ρωμαίος μελετητής Κορνήλιος Κέλσος που έζησε τον 1ο μ.Χ. αιώνα, έλεγε ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζει με ποικιλία, ζώντας κάποιο διάστημα στην πόλη, αλλά περισσότερο στην εξοχή κοντά στην αγκαλιά της φύσης. Αλλά ο Κέλσος προσθέτει ότι ο άνθρωπος πρέπει όσο πιο συχνά μπορεί να ασκείται αντί να τεμπελιάζει εξασθενώντας το σώμα του. Και οι Αμερικάνοι ιατρικοί ερευνητές έχουν φτάσει στο συμπέρασμα ότι ένας 70χρονος άνθρωπος μπορεί να νιώθει δυο φορές νεότερος αν γυμνάζει το σώμα του τουλάχιστον τρεις ώρες τη βδομάδα. Η φυσική άσκηση βοηθάει κάποιον όχι μόνο στο να διατηρήσει τη δύναμή του και την όρεξη για ζωή, αλλά και στο να κρατήσει καθαρό το μυαλό του και να παραμείνει δημιουργικός.

Η δημιουργική εργασία αυξάνει τη διάρκεια της ζωής.

Είναι αποδεδειγμένο ότι και η διανοητική εργασία, με τη σειρά της, παρατείνει τη διάρκεια της ζωής. Η ιστορία μπορεί να μας δώσει πολλά παραδείγματα ανθρώπων που διέπρεψαν σε μεγάλη ηλικία. Για παράδειγμα ο Σοφοκλής, που έφτασε 90 χρονών, έγραψε την καλύτερή του τραγωδία τον Οιδίποδα Τύραννο σε ηλικία 75 χρόνων. Ο Γκαίτε τελείωσε τον Φάουστ σε ηλικία 83 ετών. Ο Σοβιετικός ζωγράφος Ηλίας Ρέπιν φιλοτέχνησε τα τελευταία του αριστουργήματα όταν ήταν 86 χρονών. Ο Τισιανός, ο Πικάσο, ο Νταλί, ο Λέων Τολστόι, ο Τζόρτζ Μπέρναρντ Σω και πολλοί άλλοι διάσημοι άνθρωποι έζησαν μέχρι τα βαθιά γεράματα μια ζωή που κρατήθηκε γόνιμη πνευματικά μέχρι τις τελευταίες τους σχεδόν στιγμές.

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι η εξασθένιση των διανοητικών ικανοτήτων οφείλεται περισσότερο στην απουσία νοητικών ερεθισμάτων, παρά στην προχωρημένη ηλικία. Αν ο εγκέφαλος πρέπει να αντιμετωπίσει με κάποιον τρόπο το πέρασμα της ηλικίας, αυτός ο τρόπος είναι η εντατική δουλειά. Αυτό είναι κάτι που έχει επιβεβαιωθεί και από τον Ιάπωνα φυσιολόγο Γιακουσίρο Μισογιάβα ο οποίος έχει κάνει μια μελέτη με υπέρηχους σε εγκέφαλους ανθρώπων της τρίτης ηλικίας.

Ορισμένες συμβουλές που θα συμπλήρωναν αυτή τη μικρή αναφορά στην τρίτη ηλικία είναι οι εξής:

1. Αποφύγετε να διαβάζετε ξαπλωμένοι. Αυτό προκαλεί ευκολότερα εξασθένιση της μνήμης.

2. Προτιμήστε τις αντι-σκληρωτικές τροφές, όπως είναι το τυρί, το χωριάτικο ψωμί, το κοτόπουλο, η ρέγγα, τα σκόρδα και το συκώτι.

3. Η ιδεώδης ημερήσια λήψη λιπαρών ουσιών δεν θα πρέπει να ξεπερνά το ένα γραμμάριο για κάθε κιλό από τα συνολικά κιλά του σώματος. Ακόμα, κάθε φυτικό λάδι είναι προτιμότερο κι από το καλύτερο βούτυρο.

4. Κάθε τρεις ή τέσσερις μήνες παίρνετε πολυβιταμίνες. Σημειώστε το πόσο γρήγορα θα αρχίσετε να νιώθετε πιο δυνατοί, με καλύτερη διάθεση και καθαρό μυαλό. Οι βιταμίνες δυναμώνουν την καρδιά και το νευρικό σύστημα και προστατεύουν τα εγκεφαλικά αγγεία από τη σκλήρωση.

Σύμφωνα με τις επιστημονικές παρατηρήσεις, αλλά και σύμφωνα με αυτά που πιστεύουν οι απλοί άνθρωποι, οδηγούμαστε στο εκπληκτικό συμπέρασμα ότι τα γηρατειά καταλαμβάνουν γρηγορότερα αυτούς τους ανθρώπους που αρνούνται να υποταχθούν σε αυτά !